The Economist
| Londen | de redactie | 27 augustus 2025Belastingen op alcohol, tabak en brandstof leveren Europese overheden jaarlijks miljarden op. Maar nu er steeds minder mensen roken en alcohol drinken en de verbrandingsmotor verdwijnt, zoekt de EU naar nieuwe zonden om te belasten.
Kun je nog gebukt gaan onder zondebesef op een continent dat zo goed als goddeloos is, zoals Europa vandaag de dag? Van prostitutie kijkt niemand meer op in België, waar prostituees inmiddels arbeidsbescherming genieten. Blowen is nota bene in Duitsland al toegestaan. Gokken in een loterij of met mobiele apps is praktisch nergens omstreden. Maar als je graag de druk van maatschappelijke afkeuring wilt ervaren, probeer dan eens een fles wijn te kopen in Zweden. Al sinds 1955 berust het monopolie op de verkoop van drank daar bij een staatsbedrijf dat met tegenzin alcohol verkoopt aan wie het dan koste wat kost wil hebben. Dat Systembolaget, zoals het heet (‘Systeembedrijf’), straalt aan alle kanten afkeuring uit. De filialen zijn schaars en op zondag gesloten. En als je dan een vestiging vindt, moet je er geen affiches van aantrekkelijke wijngaarden verwachten: het interieur houdt het midden tussen een Albanees overheidsloket en een apotheek. Nooit is er iets afgeprijsd en klantenkaarten kun je ook vergeten. De wijn wordt er niet gekoeld, want een klant mocht eens in de verleiding komen de fles ter plekke aan de mond te zetten. In de rij bij de kassa kom je als klant altijd langs een ‘spijtmand’, een stille wenk om alsnog iets van je voorgenomen aanschaf in de winkel te laten. In Zweden lijkt de weg naar de hel geplaveid met lauwe flessen sauvignon blanc.