360 Magazine
| Amsterdam | 08 januari 2021» Bekijk het volledige online magazine in ons archief. Bent u niet lid? Dan kunt u een gastaccount aanmaken en krijgt u 5 artikelen cadeau.
Redactioneel: Autonomie
Missionarissen die het woord zo veel mogelijk willen verspreiden en tegelijkertijd een helpende hand uitsteken, worden niet meer zo vriendelijk ontvangen op het Afrikaanse continent als voorheen. Deze ‘barmhartige’ tak van de kerk heeft lange tijd ongemoeid kunnen opereren, omdat men ervan uitging dat een missionaris niets anders in de zin heeft dan naastenliefde. Voor de meeste is dat vast zo, laten we daar gemakshalve van uitgaan. Toch werd twee jaar geleden een organisatie in het leven geroepen die dit heilige huisje omverwierp.
‘We zijn het zat om genegeerd te worden,’ schrijven de oprichters van de site van No White Saviours. En zij waren blijkbaar niet de enige die gehoord wilden worden over de misstanden in het ontwikkelingswerk. In een mum van tijd telde de beweging tweehonderdduizend sympathisanten. Niet dat hulp overbodig zou zijn geworden, integendeel, alleen de schrijver Teju Cole begon er in 2012 al over. Snoeihard veroordeelde hij de volgens hem snelst groeiende industrie van wat hij het wittereddercomplex noemde. Reddende witte ridders die voornamelijk hun eigen emotionele behoefte aan het bevredigen zijn. Belangrijker is dat westerse steun uitgaat van de autonomie en kracht van degene die geholpen moet worden, in plaats van
de eigen zo te applaudisseren hulpbereidheid.
Of Renee Bach medische kennis via Gods ondoorgrondelijke wegen heeft doorgekregen, zonder daar ooit voor geleerd te hebben, weet niemand. Het ligt ingewikkelder. De partijen die haar aanklaagden stellen de achteraf moeilijk te beantwoorden vraag of zij hun kinderen wel aan haar organisatie Serving His Children (SHC) zouden hebben toevertrouwd als zij geweten hadden dat Bach de eed van Hippocrates nooit heeft afgelegd.
Van oudsher wordt er nauwelijks genderneutraal geïnvesteerd
Het draaide uit op een schikking. Met een belangrijke voetnoot waarin nadrukkelijk staat vermeld dat de organisatie geen aansprakelijkheid op zich neemt maar in overeenstemming met de families bereid is financiële steun te betalen.
Misschien is dat meteen ook de beste vorm van ontwikkelingshulp. Met contant geld kan de ontvanger zelf beslissen wat het hardst nodig is.
De ontvangers van cash besteden het geld vaak heel anders dan traditionele hulporganisaties, volgens de Cash Learning Partnership. Dat geldt, maar dan ietsje anders, bijvoorbeeld ook voor bedrijven in Nigeria die gerund worden door vrouwen. Van oudsher wordt er nauwelijks genderneutraal geïnvesteerd. Net zoals in het ontwikkelingswerk moet dat gebaseerd zijn op een aanname die niet meer van deze tijd is.
Want, zo weten wij dankzij onderzoek naar de hersens van jongens en van meisjes, die verschillen niet significant. Het zijn de vooroordelen die stereotypen het meest beïnvloeden.
Katrien Gottlieb
