Het Russische kunstenaarscollectief Recycle voorziet een nieuwe menssoort die zich heeft bevrijd van zijn stoffelijk lichaam: de Homo Virtualis. Verder: Polarisatie is van alle tijden. In het vierde-eeuwse Rome werd al nepnieuws verspreid en verdeeldheid gezaaid via preken en toespraken & Meer aanraders van de 360-redactie.
Omdat 360 niet alles kan vertalen wat de redactie leest, ziet en hoort, tippen wij voor u enkele interessante artikelen, podcasts, documentaires en fotoreportages die wij deze week tijdens het speuren naar mooie journalistiek zijn tegengekomen.
De nieuwe mens blijft eeuwig leven binnen een netwerk
In de Manege in Sint-Petersburg opent een grote expositie van het Russische kunstenaarscollectief Recycle. De tentoonstelling, die exclusief voor Manege werd gecreëerd, analyseert de transformatie van de menselijke persoonlijkheid onder invloed van de moderne technologie, concentreert zich op de interactie tussen mens en machine en bestudeert de mogelijkheid van telepathie tussen beide. Trouw aan het centrale thema van hun werk, denken de kunstenaars na over de mogelijkheid van eeuwig leven binnen een netwerk, en voeren ze opzienbarende en ironische experimenten uit met onze menselijke geest, schrijft Design Scene.
De tentoonstelling staat op het todiscoverlijstje voor dit weekend van art director Majel van der Meulen, niet om halsoverkop af te reizen naar Sint-Petersburg, wel om de projectsite te bezoeken.
Kunstenaars Andrej Blochin (1987) en Gregori Koeznetsov (1985) wonnen eerder de Kandinsky-prijs en namen deel aan de expositie in het Russische paviljoen op de 57e Biënnale van Venetië in 2017. In hun nieuwe project New Nature blijven de kunstenaars de culturele en visuele codes van de Homo Virtualis en zijn wereld verkennen.
Cultuuroorlogen zijn van alle tijden (als al ze bestaan)
Als fervent twitteraar ziet redacteur IJsbrand van Veelen met regelmaat digitale ruzies voorbij komen die doen vermoeden dat onze samenleving onherstelbaar verdeeld is. Stellingen die eenmaal betrokken zijn worden niet meer verlaten, de hand in eigen boezem steken lijkt iets uit sprookjesboeken en de hardste schreeuwers en de grootste zuigers jutten de boel steeds verder op. Gelijkhebberij en bitterheid gaan hand in hand en de oude wijsheid van Aischylos (526-456 v.Chr.) dat in oorlogen de waarheid als eerste sneuvelt, wordt keer op keer bevestigd.
Sociale media helpen verdeeldheid en fanatisme versterken, maar de cultuuroorlogen die er worden uitgevochten zijn niet het uitsluitend het gevolg van nieuwe technologie en ook niet uitsluitend voorbehouden aan onze tijd. Dat blijkt uit dit verhaal van Ryan Gilfeather voor The Conversation over hoe een fanatieke christelijke monnik en een heidense prediker in het vierde-eeuwse Rome in plaats van Twitter en Facebook gebruikmaakten van brieven, preken en toespraken om hun vervormde versie van de werkelijkheid te verspreiden.
‘Sociale media worden gebruikt om verdeeldheid te zaaien.Dit gebeurde ook allemaal in de vierde eeuw’
‘Ik doe onderzoek naar de geschiedenis en filosofie van het Christendom in de vierde eeuw’, schrijft Gilfeather, ‘en ik richt me in het bijzonder op een zekere bisschop genaamd Gregorius van Nyssa. Gregorius schreef veel sierlijke theologische teksten die naar voren brachten wat het betekende om christen te zijn, en die mensen hielpen om een beter leven te leiden.’ Hij vervolgt: ’Ik vind dit gebied fascinerend omdat we vandaag de dag beginnen te accepteren dat media onze overtuigingen en acties vormgeven. Dus Gregorius biedt ons een handige manier om na te denken over hoe dat gebeurt. Een cruciaal onderdeel van mijn onderzoek was om te begrijpen hoe de samenleving eruitzag en wat mensen geloofden, om zo de ideeën en handelingen van gewone mensen te kunnen begrijpen en erachter te komen hoe Gregorius hen probeerde te beïnvloeden. Naarmate mijn onderzoek vorderde, ontdekte ik dat er een echt significante parallel is tussen toen en nu. De vierde eeuw leek namelijk, op het eerste gezicht althans, te worden verdeeld door een bittere cultuuroorlog. Maar bij nadere beschouwing bleek dat het begrip “oorlog” overdreven was, en ik denk dat dat nu ook het geval is.’
Volgens Gilfeather helpt de parallel met de vierde eeuw bij het beantwoorden van de vraag: waarom voelt het of de samenleving zo gepolariseerd is, alsof we bij elke kwestie verdeeld zijn in twee kampen, terwijl er bewijs is dat dit niet het geval is? Gilfeather: ‘Het lijkt erop dat de misvatting dat de samenleving ongelooflijk gepolariseerd is, afkomstig is van degenen die het hardste schreeuwen. Sociale media hebben geholpen om verdeeldheid te zaaien, waarbij uiterst rechts en uiterst links in het politieke spectrum hun bereik gebruiken om verkeerde informatie te verspreiden en verdeeldheid te zaaien. Dit gebeurde ook allemaal in de vierde eeuw.’ Hoe die parallellen lopen, lees je dus hier in zijn lezenswaardige betoog.
De beste muziek uit de ‘rest van de wereld’
Het geweldige journalistieke platform Rest of World vroeg haar medewerkers om de beste recente muzieknummers van over de hele wereld. Dat leverde een mooie en diverse lijst op waaraan iedere week tien nummers worden toegevoegd.
Uiteraard is de bedoeling van de lijst van de organisatie – waarvan de naam verwijst naar de term waarmee in het bedrijfsleven miljarden mensen van over de hele wereld worden aangeduid, en waaruit we al regelmatig sterke stukken selecteerden – om niet-westerse muziek onder de aandacht te brengen, aldus hoofdredacteur Laura Weeda.
Zelf leggen ze uit dat Spotify daarvoor het perfecte medium is, aangezien het in 178 landen wereldwijd beschikbaar is. Was het medium in 2018 nog alleen Zuid-Afrika actief, nu geldt dat voor 45 landen in Sub-Sabara-Afrika. En dus vind je er volop muziek uit ‘de rest van de wereld’.
Je kunt ook je eigen tips achterlaten: https://restofworld.org/2021/music-list/.
Aan de gevolgen van klimaatverandering is niet te ontkomen
We zijn gedoemd, zo kun je de conclusie van het recente rapport over de stand van het klimaat van het IPCC wel samenvatten. De gevolgen van klimaatverandering zijn nu al desastreus, en alleen door snel en daadkrachtig actie te ondernemen kunnen we die nog enigszins binnen de perken houden. Enigszins, schrijft redacteur Joep Harmsen, want de uitwerking van de opwarming van de aarde op onze omgeving was afgelopen maand al duidelijker dan ooit.
Wie nog denkt dat we eerst maar moeten afwachten hoe klimaatverandering echt uitpakt, moet deze compilatiebeelden van The Guardian bekijken:
In het filmpje zie je alle rampen die de afgelopen maand op ons af zijn gekomen: van overstromingen in België tot dodelijke temperaturen in de VS, van bosbranden in Siberië tot aardverschuivingen in India.
En voor wie het allemaal een ver-van-mijn-bedshow vindt: ook Limburg raakte afgelopen maand getroffen door hevige regenval en overstromingen met een half miljard schade tot gevolg. En vergeet niet dat een groot deel van ons al niet meer zo koude kikkerlandje zich onder zeeniveau bevindt.
We moeten niet vergeten dat klimaatverandering vooral het armere deel van de bevolking treft
Waar wij (godzijdank) minder last van hebben, zijn verwoestende bosbranden, zoals nu de Dixie Fire in Californië, die hele dorpen in de as legt. El Hilo, de podcast die al vaker in deze rubriek voorbij is gekomen, interviewde Camila Bernal die voor CNN de brand verslaat. Haar verslag lijkt nog het meest op een oorlogsreportage: ontheemde mensen die alles kwijt zijn en een regio in puin die opnieuw moet worden opgebouwd met dreiging van nieuw gevaar op de achtergrond.
Ook Turkije werd recent getroffen door bosbranden met evacuaties van toeristische resorts tot gevolg. Maar we moeten niet vergeten dat klimaatverandering vooral het armere deel van de bevolking treft, schrijft Haberturk-columnist Ayse Ozek Karasu. Mensen die geen geld hebben om de hitte te ontvluchten in huizen (of all-inclusivehotels) met airconditioning of in de buitenlucht werken, zullen vaker blootgesteld worden aan temperaturen die onleefbaar zijn, en daar ook vaker aan sterven.
