Hilarische, opzienbarende én gênante autofictie van het enfant terrible van de Britse literaire scene.
Critici weten zich niet goed raad met Inside Story, het laatste boek van de Engelse schrijver Martin Amis (71). Memoires, essays, een verzameling autobiografische vertellingen, een literair testament misschien? Dat laatste zou nog best eens kunnen, suggereert James Parker in zijn recensie voor The Atlantic: ‘Amis schrijft een paar keer letterlijk dat dit z’n laatste échte boek is. Of neemt-ie ons voor de zoveelste keer in de maling?’ En is het wel een roman, zoals Amis op de cover heeft laten zetten? ‘Maar welke roman heeft er een index achterin?’ vraagt Parker zich af. ‘Met nota bene een verwijzing naar zijn eigen vader: “Amis, Kingsley… likes nude magazines.”’
Wat voor boek heeft Amis dan wel geschreven? Voor Joshua Whitehead van de Engelse krant The Mancunion bestaat de hoofdmoot uit beschrijvingen van Amis’ relaties met de Grote Drie: Philip Larkin, Saul Bellow en Christopher Hitchens: ‘De vele gesprekken, brieven en herinneringen met hen gebruikt hij als springplank om de grote thema’s van het leven aan te snijden: liefde, dood en verdriet.’ Maar de kracht van het boek is meteen ook de zwakte, vindt Whitehead. Voor wie goed is ingevoerd in de Britse literaire wereld is het een genot om de ‘oneindige schat aan hilarische anekdotes, hartbrekende bekentenissen en verrassende openbaringen’ te lezen. Whitehead kan zich tegelijkertijd voorstellen dat niet iedereen zit te wachten op ‘al die inkijkjes in andermans leven’.
Ook recensent Thomas Meaney van de New Statesman heeft moeite met de vele beschrijvingen van relaties met bekende schrijvers: ‘Hier wringt het dat hij zijn eigen milieu met de gewone wereld verwart.’ De passages over de Engelse taal in Inside Story vormen voor Meany dan ook een onverwachte bonus: ‘Dan stelt hij zich op als strenge lijfwacht. Of hij nu de woordkeuze van Updike onderuithaalt of het taalgebruik in Bellows Herzog corrigeert.’
Aidan Smith liet zich op het verkeerde been zetten, tekent hij op in The Scotsman: ‘Moet dat nou, zulke openingszinnen? De lezer welkom heten en zijn kat Spats voorstellen? Dat verwacht je niet van het enfant terrible van de Britse literaire scene.’ Maar waar de recensent aanvankelijk vermoedt dat hij Amis’ ‘slechtste boek ooit’ in handen heeft, verandert dat gaandeweg in ‘misschien wel zijn beste ooit’.
Uit de eerste hand van Martin Amis verscheen in december bij uitgeverij Atlas Contact.
