Vlak voordat in Frankrijk de voorverkiezing op rechts losbarstte tussen Sarkozy, Juppé en Fillon, maakte voormalig minister Emmanuel Macron zijn kandidatuur op links bekend. Heeft hij enige kans?
JA
Emmanuel Macron, de kersverse presidentskandidaat, heeft verwarring gezaaid in de wereld van politiek en media. Kan de voormalige minister van Economie van François Hollande het Franse politieke landschap werkelijk opschudden? Zijn poging is moedig. Onuitvoerbaar? We zullen zien.
Op een avond in februari, anderhalve maand voor Macrons lancering van zijn beweging ‘En marche’, suggereerde een vertrouweling van de jonge minister dat hij zich kandidaat wilde stellen voor het presidentschap. Dat leek toen nog onmogelijk: tussen Hollande, bekritiseerd maar nog niet verguisd door de zijnen, en Juppé, de waarschijnlijke toevlucht voor anti-FN gezinde republikeinen, leek geen plek voor een derde kandidaat.
Maar in de weken die volgden lanceerde Macron, die tot dan toe gokte dat Nicolas Sarkozy de eerste ronde namens rechts zou winnen, zijn beweging ‘En marche’, waarmee hij te kennen gaf dat hij de politieke krachtsverhoudingen niet als onveranderlijk beschouwt. Hij verwijt zijn politieke tegenstanders oubollig te zijn en alleen gericht op bezuinigingen. Hij stortte zich in de race naar het Elysée met de woorden: ‘De president van de republiek vertegenwoordigt de waarden van ons land, de continuïteit van de Franse geschiedenis, de waardigheid van het openbare leven. Ik ben er klaar voor.’
Om te voorkomen dat de linkse gemoederen al te verhit raakten heeft hij zijn kandidatuur aangekondigd terwijl Hollande op staatsbezoek was in Marokko
Macrons tweede ijzer in het vuur is het feit dat hij zich tegen het ‘systeem’ keert. Uit een opiniepeiling in juni 2015 bleek al dat negen van de tien kiezers negatief over dat systeem oordelen. Macron weet dus dat hij op aanhang kan rekenen. Volgens hem is ‘En marche’ geen ‘partij’, maar ‘een beweging die links noch rechts is’. Daarmee hoopt hij degenen over te halen die overwegen niet te gaan stemmen.
Zijn adviseurs hebben de peiling van CEVIPOF–IPSOS van 25 oktober sterk in twijfel getrokken: ‘De uitslag, die voor Macron 13 à 14 procent van de stemmen voorspelt, houdt geen rekening met al die Fransen die overwegen niet te gaan stemmen of zeggen nog niet te weten op wie. Met andere woorden, 40 procent van de ondervraagden is niet meegeteld. Het reservoir is immens.’
Voor Macron gaat het niet alleen om een verkiezingsstrategie. Als iemand die ‘tegen het systeem’ is en pleit voor een ‘democratische revolutie’, wil hij de ‘maatschappelijke blokkades’ opheffen en ‘Frankrijk de eenentwintigste eeuw binnenleiden’.
Met nog maar honderdduizend (voorlopige) aanhangers weet Macron dat de strijd moeilijk zal worden. Om te voorkomen dat de linkse gemoederen al te verhit raakten heeft hij zijn kandidatuur aangekondigd terwijl Hollande op staatsbezoek was in Marokko. Hij hoopt vooral linkse kiezers ervan te weerhouden op Juppé te stemmen, zijn meest geduchte tegenstander op rechts.
Auteur: Nathalie Raulin
Nathalie Raulin is politiek verslaggever bij Libération.
NEE
De kandidatuur van Emmanuel Macron? ‘Dat wordt nooit wat,’ grapt een aanhanger van François Hollande met een wat geforceerde glimlach die onzekerheid verraadt. Al spreekt de voormalige minister van Economie veel mensen aan, zijn kandidatuur lijkt tot mislukken gedoemd. ‘Hij profiteert vooral van de teleurstelling in Hollande,’ analyseert een minister. ‘En omdat hij vaag blijft over zijn programma, wordt de luchtbel steeds groter. Maar op een gegeven moment spat die uit elkaar.’
Waarom maakt iemand die zegt niet links of rechts te zijn, maar alle Fransen te willen verenigen, geen enkele kans? Omdat Macron twee makkes heeft: een beperkt kiezerspotentieel, en een ideologie die slechts een minderheid van de Fransen momenteel aanspreekt.
‘Tussen links en rechts is nooit voldoende politieke ruimte geweest om president te kunnen worden,’ verzekert een kopstuk van de Parti socialiste. Een minister voegt eraan toe: ‘Zijn electoraat is te klein om het land te kunnen veroveren. Je wint geen presidentsverkiezingen met alleen start-uppers, jongeren uit de buitenwijken en blije globalisten.’
Het politieke landschap belooft weinig goeds voor hem. Links kan momenteel maar op 35 procent van de stemmen rekenen, te verdelen onder drie kandidaten: Jean-Luc Mélenchon, de winnaar van de eerste ronde van de Parti socialiste (Hollande, Valls of Montebourg) en Macron, om van de groene en extreemlinkse kandidaten nog maar te zwijgen. Zo wordt het moeilijk tijdens de eerste ronde meer dan 20 procent van de stemmen te krijgen. Daarom is het van vitaal belang voor Macron dat Alain Juppé de eerste ronde niet wint namens rechts. ‘Anders is het met hem gedaan,’ voorspelt een socialistische leider. [hier uitslag van zondag]
Als Macron president wil worden, heeft hij een meerderheid nodig. En dus een flinke aanhang in het parlement. Opnieuw een enorm probleem
Toch geloven aanhangers van Macron dat die ruimte er wel degelijk is. Ze weigeren zich te laten opsluiten in de status quo van een politiek die wordt gedomineerd door de automatische afwisseling van links en rechts. Maar als Macron president wil worden, heeft hij een meerderheid nodig. En dus een flinke aanhang in het parlement. Opnieuw een enorm probleem.
Nog weer een ander groot probleem voor Emmanuel Macron is zijn ideologische positie, die slechts een minderheid van de Fransen aanspreekt. Hij is pro-Europees en liberaal, zowel in economisch als maatschappelijk opzicht. Hoe moet zo iemand linkse kiezers overtuigen die vinden dat de arbeidswethervorming niet ver genoeg gaat? Of de rechtse kiezers als hij een goed woordje doet voor de gediscrimineerde jeugd in de buitenwijken?
Vanwege deze dubbele handicap gaat men er in de omgeving van François Hollande van uit dat Macron in februari of op zijn laatst in maart het loodje zal leggen. Een Hollande-getrouwe laat zich ontvallen: ‘Dan zullen we moeten zien hoe we hem veilig weer thuis krijgen.’
Auteur: Grégoire Biseau
Vertaler: Peter Bergsma
Grégoire Biseau is adjunct-hoofdredacteur van Libération en chef van de politieke redactie.
Libération (2x)
Frankrijk | dagblad | oplage 151.000
‘Libé’ werd in 1973 opgericht door o.a. Sartre n.a.v. de studentenrevolte van mei 1986 tegen kapitalisme, consumisme en traditionele instituties.
