Moet Ierland het aantal datacenters beperken?

Dataopslag slurpt elektriciteit. In Ierland zou dat haast evenveel zijn als de hele stedelijke bevolking verbruikt. Zijn nieuwe datacenters echt nodig voor de economische groei van het land?

JA: ‘Het systeem is verzadigd’

‘Hoe meer we te weten komen over de werkelijke impact van datacenters, hoe kortzichtiger het Ierse beleid van de afgelopen twintig jaar lijkt,’ schrijft de The Irish Times in een redactioneel. Begin juni onthulde het Ierse Centraal Bureau voor de Statistiek dat de 75 datacenters in 2022 bijna een vijfde van de elektriciteitsproductie van het land hadden verbruikt, het equivalent van wat alle stedelijke huishoudens in Ierland verbruiken. Dat is 30 procent meer dan in 2021. En in 2015 was het verbruik slechts 5 procent van de totale elektriciteitsproductie; oftewel een exorbitante toename van 400 procent in minder dan tien jaar. ‘Deskundigen en de nationale elektriciteitsleverancier EirGrid hebben herhaaldelijk gewaarschuwd dat het nationale elektriciteitsnet steeds meer onder druk komt te staan, niet in de laatste plaats door datacenters. Deze zijn bijzonder energie-intensief en kunnen tientallen of zelfs honderden computerservers van stroom voorzien.’ De krant wijst erop dat ze bovendien niet werken zonder koelsysteem en een enorme hoeveelheid water verbruiken. ‘Grote datacenters verbruiken evenveel energie en water als een kleine stad.’

Met de dertig nieuwe datacenters die gepland staan, waarvan er acht al in aanbouw zijn, zal de sector in 2030 volgens EirGrid waarschijnlijk tussen de 23 procent en 30 procent van het nationale verbruik voor zijn rekening nemen. ‘EirGrid heeft een moratorium ingesteld op de bouw van nieuwe centra in de toch al verzadigde regio Dublin.’ Verspreiding van de centra lost de onderliggende problemen met de elektriciteitsvoorziening echter niet op. ‘De regering herhaalde in juni nogmaals dat ze de groei van de sector niet zou beperken,’ aldus The Irish Times.

‘Ierland heeft al meer datacenters per hoofd van de bevolking dan 99 procent van de rest van de wereld‘

De krant geeft toe dat het land deze centra nodig heeft. Ze zijn essentieel voor de opslag en het beheer van gegevens voor Ierse particulieren en bedrijven, maar ook voor de internationale activiteiten van internetgiganten zoals Google en Amazon. ‘Door deze onstuimige groei niet af te remmen, geeft Ierland toe aan de multinationals die op zijn grondgebied zijn gevestigd, terwijl zijn elektriciteitsnetwerk onder druk staat en het land zijn klimaatverplichtingen niet nakomt.’

Ministers hebben benadrukt dat de centra de economische groei ondersteunen en hebben de belofte gedaan dat ze groener zullen worden. Maar dergelijke beweringen zijn grotendeels gebaseerd op oncontroleerbaar bewijs van een van de meest gesloten bedrijfstakken binnen de technologische industrie. ‘Over de hele wereld hebben journalisten en burgergroepen juridische stappen moeten ondernemen tegen politici en datacenterbedrijven (soms verborgen achter lege vennootschappen) om de waarheid over hun bouwvergunningen en hun enorme water- en energieverbruik aan het licht te brengen.’

Er lijkt geen milieuvriendelijke oplossing te zijn. ‘De meeste hernieuwbare energie in Ierland wordt opgewekt door wind, en de in juni 2023 door EirGrid aangekondigde onderbrekingen in het elektriciteitsnet herinneren ons eraan dat er geen windenergie is zonder wind.’ Het zal jaren duren om andere oplossingen te ontwikkelen, zoals windmolenparken op zee of golfenergie.

‘Ierland heeft al meer datacenters per hoofd van de bevolking dan 99 procent van de rest van de wereld. Het klinkt logisch om hun wildgroei te reguleren. De industrie moet transparanter worden, net als de overheid.’

Lees hier het origineel. 

NEE: ‘Niet minder datacenters, maar meer elektriciteit’

‘Onlangs werd de aandacht gevestigd op het feit dat deze “satanische fabrieken” (zoals de dichter William Blake de eerste fabrieken van de industriële revolutie in Groot-Brittannië noemde) evenveel elektriciteit verbruiken als alle stedelijke huishoudens in Ierland bij elkaar. Een opvallend gegeven. Tegelijkertijd is het moeilijk om dit als een existentiële bedreiging te zien,’ opent columnist John McManus zijn opiniestuk in The Irish Times. ‘Volgens de laatste cijfers van het Ierse Centraal Bureau voor de Statistiek, die dateren uit 2021, zijn stedelijke huishoudens goed voor minder dan 18 procent van het elektriciteitsverbruik.’ Huishoudens op het platteland verbruiken ongeveer 10 procent en straatverlichting 1 procent. ‘De rest – 70 procent van het elektriciteitsverbruik – wordt opgeslokt door wat we ruwweg economische activiteit kunnen noemen. Oftewel, de plaatsen waar mensen een activiteit uitvoeren en daarvoor worden betaald. Dit varieert van politiebureaus tot datacenters.’ In Ierland is de verdeling van het energieverbruik tussen huishoudens en de rest van de economie volgens Eurostat vergelijkbaar met die in de rest van Europa.

Er worden volgens McManus terechte vragen gesteld over het energieverbruik van datacenters en de noodzaak om over te stappen op hernieuwbare energiebronnen. Maar hetzelfde kan volgens hem gezegd worden van de enorme Duitse auto-industrie, die veel energie verbruikt. ‘Weinig mensen vinden dat Duitsland te veel autofabrieken heeft, maar Duitsland heeft zijn elektriciteitsvoorziening dan ook iets beter geregeld dan wij.’

‘Veel Ieren hebben het gevoel dat ze aan de kant worden gezet in een tijd waarin het land steeds rijker wordt’

‘Ons probleem (ervan uitgaande dat je denkt dat we er een hebben) is niet wat we met onze elektriciteit doen. Het probleem is dat we er niet genoeg van produceren,’ stelt hij daarom. ‘Toen de Ierse economie de afgelopen decennia in hoog tempo groeide – gedreven door investeringen van techbedrijven, met name in datacenters – hebben we niet genoeg geïnvesteerd in elektriciteitsopwekking.’ Daar zijn volgens hem verschillende redenen voor, ‘maar het grootste probleem was dat we de stijgende vraag niet hebben zien aankomen en onze verouderde inventaris van conventionele energiecentrales niet hebben vernieuwd en vervangen.’ Daarmee bedoelt hij energiecentrales die fossiele brandstoffen verbranden.

McManus vraagt zich af waarom de datacenters dan de schuld krijgen van tientallen jaren slecht energiebeleid van opeenvolgende regeringen. ‘Veel Ieren hebben het gevoel dat ze aan de kant worden gezet in een tijd waarin het land steeds rijker wordt. Ze zijn in opstand gekomen en hun woede zoekt nog steeds een uitweg.’ En daar komt de kritiek op datacenters volgens hem vandaan. ‘Technologie en haar satanische nakomelingen – sociale netwerken – worden bestempeld als parasieten en zijn hier de ideale boosdoeners. Niets geeft de Ieren meer het gevoel buitengesloten te zijn dan een datacentrum dat alle elektriciteit opslurpt en zakken vult die niet de hunne zijn. Vooral als er een in de buurt van hun dorp staat en grasmaaien op het aangelegde terrein de enige baan is die het biedt.’

Dat is volgens McManus niet juist. ‘Voordat we onze fakkels en hooivorken tevoorschijn halen en naar het dichtstbijzijnde datacenter marcheren, is het misschien goed om te bedenken dat ze deel uitmaken van wat bekendstaat als de “industriële basis” van dit land,’ schrijft hij. Het is volgens hem het equivalent van Volkswagen of BMW. ‘Laten we datacenters niet afschaffen, maar laten we meer elektriciteit produceren.’

Lees hier het origineel.