Voor deze maffiajager is het leven een gevangenis

Still uit de BBC-documentaire
360 Magazine | Amsterdam | 13 januari 2023

Nicola Grattieri staat als openbaar aanklager in het grootste proces tegen de maffia in veertig jaar bovenaan de dodenlijst van de ’ndrangheta. De BBC ging bij hem langs. En verder: afgelopen woensdag bestond Guantánamo Bay 21 jaar. Ex-gevangene Adayfi legt uit waarom dat een grote schande is. De aanraders van de 360-redactie

Deze Italiaanse openbaar aanklager leeft zelf in een gevangenis

Stel, je wilt een interview doen met Nicola Grattieri, de Italiaanse openbaar aanklager die voorop gaat in de strijd tegen de georganiseerde misdaad. En stel dat hij toezegt. Dan hoor je pas twintig minuten van tevoren waar je je moet vervoegen. En hij zal arriveren in een kogelvrije auto, geëscorteerd door vier, vijf politiewagens met daarin zwaarbewapende agenten. Absolute veiligheid omringt deze man die momenteel in Calabrië het grootste proces leidt tegen de maffia sinds de jaren tachtig. Al 330 mensen zijn voorgekomen en 70 van hen zijn al veroordeeld. Geen wonder dat Grattieri bovenaan staat op de dodenlijst van de ’ndrangheta, de machtigste maffia van Italië. Hij leeft al ruim dertig jaar met dit veiligheidsniveau. ’Sinds 1989, toen het huis van mijn verloofde werd beschoten en iemand haar ‘s nachts belde om te zeggen dat ze met een dode man zou trouwen,’ zegt hij. ‘Het is uitgegroeid tot dit verstikkende niveau van controle.’ Een aanrader van redacteur IJsbrand van Veelen.

Meer over Grattieri, internationale cocaïnehandel en het megaproces tegen de ’ndrangheta lees je in dit artikel van de BBC.


‘Argentina, 1985’ is een aangrijpende film over gerechtigheid en democratie

Dé Zuid-Amerikaanse film van het jaar is ‘Argentina, 1985’. Dat bleek ook bij de uitreiking van de Golden Globes deze maand, waarbij de film de prijs voor beste niet-Engelse film kreeg. Ook bij de Oscars is ‘Argentina, 1985’ nog steeds kanshebber. De rode draad van het verhaal zijn de processen tegen de voormalige leiders van de militaire junta, die tussen 1976 en 1983 zware mensenrechtenschendingen pleegden in het Zuid-Amerikaanse land.

De betekenis van deze zoektocht naar gerechtigheid mag niet onderschat worden, vertelde regisseur Santiago Mitre aan Democracy Now. ‘Het besluit van de regering om dit proces te voeren was heel moedig en heel belangrijk, en het vormde de basis van de nieuwe democratie’, aldus Mitre. De film volgt op intrigerende wijze hoe advocaten en aanklagers bewijs verzamelen tegen deze nog altijd machtige leiders, met de bekende acteur Ricardo Darín in de hoofdrol. Naast dat de film prachtig is verteld, heeft het ook een grote symbolische waarde, in tijden dat in zowel Zuid-Amerika als andere continenten democratie onder druk staat.

Kijk de trailer hier:


Vijf verdiepende leestips

» De voormalige minister van Defensie van Oekraïne schreef een interessant betoog in Foreign Affairs met argumenten waarom Oekraïne de militaire kracht heeft om de Krim in te nemen en dat ook moreel verplicht is.

» The Economist schreef voor haar kerstspecial een prachtige longread over hoe de stikstofindustrie, onder andere voor kunstmest, de wereld heeft veranderd, ten goede en ten kwade. ‘[De stikstofindustrie] verwoest ecosystemen, ontketent oorlogen waarbij miljoenen doden vallen en heeft miljarden van de hongerdood gered’, aldus het Britse tijdschrift.

» The New York Times publiceerde een diepgaande analyse van de bestorming van de belangrijkste overheidsgebouwen van Brazilië. De voornaamste oorzaak volgens het Amerikaanse dagblad zijn diepgewortelde samenzweringstheorieën die beangstigend mainstream zijn geworden in het Zuid-Amerikaanse land.

» In Le Monde Afrique verscheen interessante reportage over hoe Onderzoeksjournalisten in West-Afrika steeds meer te maken krijgen met overheidsrepressie. Zo heeft de Senegalese journalist Pape Alé Niang twee maanden gevangengezeten omdat hij ‘gevoelige informatie‘ zou hebben gepubliceerd en is hij pas vrijgelaten na een hongerstaking.

» El País interviewde deze week Roberta Metsola, de voorzitter van het Europees Parlement over ‘Qatargate’. Het omkoopschandaal ‘heeft 20 jaar vertrouwen in het Europees Parlement vernietigd’, vertrouwt Metsola de krant toe. Ze presenteert veertien voorstellen om ‘de integriteit, onafhankelijkheid en verantwoordingsplicht’ te verbeteren.


Guantánamo, een schande die al 21 jaar voortduurt

Afgelopen woensdag bestond de Amerikaanse gevangenis op Cuba, Guantánamo Bay, eenentwintig jaar. De gevangenis werd opgericht om de daders van 9/11 op te sluiten en om te voorkomen dat er opnieuw een islamitisch geïnspireerde aanslag in de VS zou plaatsvinden. Alles wat er plaatsvond viel buiten de gebruikelijke juridische kaders. Gedurende die eenentwintig jaar heeft de buitengerechtelijke detentie-inrichting in totaal 779 mannen vastgehouden in acht kampen.

Er zijn verschrikkelijke dingen gebeurd. Er verschenen verschillende rapporten over marteling, mishandeling en onmenselijke behandeling van gevangen. Slechts drie gevangenen zijn veroordeeld. En toch blijft Guántanamo open. Nog steeds zitten er vijfendertig mensen gevangen, aangezien het Amerikaanse Congres niet meewerkt aan een sluiting.

‘Eenentwintig jaar is een lange tijd – in die tijd is een generatie geboren en volwassen geworden. Vier Amerikaanse presidenten hebben gediend. Het World Trade Center werd herbouwd’, schrijft voormalig gevangene Mansoor Adayfi in een schokkend opiniestuk in The Guardian. Adayfi belandde in de beruchte gevangenis toen hij negentien was, las redacteur Joep Harmsen.

‘[Ik werd] geblinddoekt, met een kap over mijn hoofd, geboeid en geslagen. Toen de soldaten mijn kap verwijderden, zag ik alleen maar kooien met oranje figuren. Ik was gemarteld. Ik was verloren, bang en verward. Ik wist niet waar ik was of waarom ik daarheen was gebracht. Ik wist niet hoe lang ik gevangen zou zitten of wat er met me zou gebeuren. Niemand wist waar ik was. Ik kreeg een nummer en leefde in een schemerzone tussen leven en dood.’ Lees hier het hele verhaal van Adayfi.

Lees ook de artikelen die 360 heeft gepubliceerd over een andere beruchte ex-Guantánamo-gevangene:

veel gelezen
Geen tijd om 943 kranten wereldwijd bij te houden?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.
Onze nieuwsbrief wordt wekelijks verstuurd.
inschrijven